Antarctica, het continent van extremen

Donderdag 13 december 2012 was het dan eindelijk zover. Met mijn hele hebben en houden naar de pier van Ushuaia om daar in te checken en aan boord te gaan van de MV Plancius. Dit voormalige Nederlandse Marine schip met een lengte van 89 meter is voor de komende 10 dagen mijn huis. Samen met +/- 95 andere gasten die vanuit allerlei verschillende landen zijn binnen gevlogen gaan we naar Antarctica, het continent van extremen.

Antarctica is de koudste plek op aarde. De laagste temperatuur officieel ooit gemeten op aarde was bij het Vostok-station op 1000 kilometer van de Zuidpool: -89,2 °C (officieus -91 °C), en het continent is bijna volledig bedekt met ijs. Antarctica is het continent met de laagste gemiddelde luchtvochtigheid. Van al het ijs op de wereld ligt 90% op Antarctica. De gemiddelde dikte van de ijskap bedraagt 2200 meter en op het dikste punt is het ijs zelfs 4776 meter dik.

Na het kennismaken met mijn kamergenoten van kamer 203, een net iets te kleine kamer als er vier volwassen in rond lopen, volgde er verschillende instructie praatjes. Even na zessen in de avond werden de trossen losgemaakt en voeren we door het Beagle kanaal richting open zee, richting de beruchte “Drake Passage”. Deze zeestraat tussen de zuidpunt van Zuid-Amerika, Kaap Hoorn en Antarctica, verbindt de Atlantische met de Grote Oceaan en behoort tot de Zuidelijke Oceaan. In de straat stormt het vaak, en door hoge golven is het dan moeilijk begaanbaar voor schepen.

Met dit in gedachten werd er tijdens en na het avondeten door menige passagier een pilletje ingenomen tegen zeeziekte. Die avond dus, liep ongeveer het hele schip, inclusief mij, gedrogeerd rond en was het opvallend rustig aan de bar (je wordt er een beetje slaperig van).

De eerste dag op zee verliep soepel want de “The Drake” maakte zijn reputatie van meest stormachtige zee niet waar. Met windkracht 4 leek de zee meer op een eendenvijver en de naam “Drake lake” was dus meer van toepassing.
Met geen enkel schip te zien zo ver je kunt kijken, besef je pas echt hoe afgelegen deze plek op aarde is. Ondanks dat, vliegen er wel continu verschillende vogels om het schip op zoek naar een hapje. Hieronder ook verschillende albatrossen (de grootste met een spanwijdte van 3,5 m), die bijna hun hele leven op zee doorbrengen.
De dag werd gevuld met verschillende lezing over zeevogels, pinguïns en andere zaken die we waarschijnlijk tegen gingen komen. ’S Middags werden de eerste vin walvissen gespot op grote afstand van de boot. Door de kalme zee waren de rugvinnen en de fonteinen die ze produceren bij het uitademen duidelijk te zien.

Windkracht 3 op de tweede dag van de oversteek naar Antarctica leverde ons veel walvissen en gelukkig weinig gevulde zakjes op. Verschillende vin-, dwergvin- en bultrugwalvissen, die op weg zijn naar de voedselrijke wateren rondom Antarctica, lieten zich zien op een niet al te grote afstand van het schip, zodat het hele arsenaal aan camera’s eindelijk eens echt aan het werk kon. Tijdens het avondeten werden we omsingeld door walvissen en deze voerden ze een mooie “dinnershow” op. Onder het genot van een glaasje wijn en een hapje kon iedereen genieten van de fonteinen die door de laagstaande zon perfect te zien waren. De grote albatrossen lieten het afweten maar de eerste ijsberg en pinguïns op +/-250 km van de zuidelijke Shetlandeilanden maakte die dag verder goed.

Op dag 4 stond voor de meeste passagiers de eerste landing op het programma. Voor mij en 12 andere personen was echter de eerste maal kajakken. Eerste nog een beetje onwennig maar naar een half uurtje werd de enige oranje kano (ja, die moest ik hebben) vol zelfvertrouwen door de zee gemanoeuvreerd. Terwijl de rest van de passagiers met behulp van zodiak ’s (rubber boten) aan land werd gezet om pinguïns te bekijken, peddelden wij langs de kust van Half Moon Island om die zelfde pinguïns vanuit een ander perspectief te bekijken. Met zo af en toe, hard om je heen zwemmende / vliegende exemplaren moet je trouwens niet vergeten dat je niet te ver over het randje van je kano mag kijken. Want dat kan wel eens een nat pak opleveren.

Op Deception Island hebben we vervolgens een bezoek gebracht aan een vervallen walvisvaarders station. Het station ligt verscholen in de krater van een nog actieve vulkaan (laatste uitbarsting 1970) en kan per boot worden bereikt omdat er aan één kant een opening is in de wand. De stranden zijn zwart van het vulkaanas en er hangt, naast een rotte eierenlucht, ook een wazige nevel boven de branding omdat het strand hier verwarmt wordt door de ondergrondse activiteiten. Stel je hierbij waggelende pinguïns voor, met op de achtergrond zwemmende toeristen in het ijskoude Antarctische water. Een heel apart plaatje bij temperaturen zo rond het vriespunt.

Op Antarctica bevinden zich zo’n 60 poolstations waar wetenschappelijk onderzoek wordt verricht door 30 verschillende landen. Port Lockroy is één van deze stations die door de Britten wordt gerund. Naast verschillende onderzoekfaciliteiten heeft het ook een postkantoor en een museum. De moeite waard dus om er even aan land te gaan, zeker als je er ook nog een stempel van Antarctica kan krijgen voor in je paspoort. En dat hebben we dus ook maar gedaan.

Eén van de hoogte punten van de reis was dat we in de Gerlache straat werden vergezeld door 35 a 40 Orka’s. Toen we ze in beeld kregen manoeuvreerde de kapitein het schip zo dat we uiteindelijk midden in de grote groep kwamen te liggen waardoor er aan alle kanten van de boot kleinere groepjes Orka’s te zien waren. Je wist op een gegeven moment niet meer waar je moest kijken voor de perfecte foto, want echt overal doken ze op. Zelf de bemanning van de boot die je normaal niet zag, kwam hiervoor naar boven want dit hadden ze de afgelopen 5 jaar niet gezien. Heel bijzonder, maar na daar een 45 minuten te hebben rond gecirkeld moesten we de groep helaas laten gaan.

De sfeer aan boord was geweldig en na de landing waarbij we ook werkelijk voet hebben gezet op het continent Antarctica kon de dag 5 niet meer stuk. Het feestje werd helemaal compleet met een BBQ achter op het schip met uitzicht op een grote gletsjer die zo’n 200 meter bij ons vandaan in het blauwe zilte water eindigde. En ondertussen schoven de ijsbergen, verschillend gekleurd van spierwit tot knalblauw, rustig aan onze boot voorbij.

Die gletsjers overigens zie je hier overal. Het is net als of je in het hooggebergte vaart. Overal steile rotsen met daar tussen gigantische hoeveelheden sneeuw en ijs. En al die gletsjers eindigen in de zee waar grote stukken afbrokkelen en ijsbergen vormen in de meeste vreemde vormen.

Dag 6 begon met een hele mooie boottocht door het wonderschone Lemaire Channel. Dit werd nog mooier toen er 4 dwergvinvissen verschenen die gezamenlijk aan op zoek waren naar het ontbijt. Netjes zij aan zij doken ze onder, om vervolgens na een tijdje weer boven te komen met als gevolg een fontein aan lucht en water door het uitademen.

Die zelfde ochtend midden door een met ijsbergen gevuld gebied gevaren met de toepasselijke naam “Iceberg Ally”. Hier werden we gedropt in onze kajaks en zodiak ’s, waarna het schip wegvoer naar een plaats waar het veilig voor anker kon gaan. Omgeven door ijsbergen, waarvan sommige de afmetingen van halve voetbalvelden hadden, moesten we terug peddelen naar de ankerplaats van de Plancius. Een erg indrukwekkende en niet geheel ongevaarlijke tocht.

De middag stond in het teken van sneeuwschoen wandelen en of pinguïns bekijken op Petermann Island. De wandeltocht leidde naar een top van een bergje van +/- 200 meter hoogte vanwaar uit we een verschrikkelijk mooi uitzicht hadden over de omgeving. Een prachtige baai met honderden ijsbergen, steile bergen met overal gletsjers en op zee zo ver je kunt kijken blauw witte stipjes van de smeltende “ijsblokjes”. Het weer was ons daarbij goed gezind en het zonnetje maakte het plaatje alleen maar mooier.

Het bekijken van de pinguïns is altijd een leuk iets. Deze vogels zijn super snel en behendig in de zee waar ze letterlijk uit het water vliegen om te ademen, maar aan land zijn ze nogal stuntelig. Mooi is te zien hoe ze door de sneeuw waggelen en zo hier en daar struikelen. Ook is het fantastisch te zien hoe ze de kiezelstenen uit het nest van de buurman/vrouw stelen. Om ze vervolgens weer kwijt te raken aan de andere buurman of vrouw die precies het zelfde doet.

Dag nummer 7 begon vroeg met een landing op Hydrurga Rocks. Hier weer pinguïns kunnen zien en een aantal een drietal luie Weddell zeehonden. Na het ontbijt de laatste kajaktocht op het spiegelgladde water van Cierva Cove, tevens ook de mooiste kajaktocht. Genieten van de stilte, terwijl we tussen stukken ijs in het water door peddelen.
Na de lunch begon de walvissen safari en die leverde uiteindelijk twee lunchende bultrugwalvissen op naast de boot. Om de paar minuten doken deze zwaargewichten onder om zich vol te happen met krill. En als ze dat doen komt de staart eerst uit het water waarna deze gracieus in de diepte verdwijnt ons achter laten met mooi plaatje. Dit was een mooi sluitstuk voordat we, helaas, moesten beginnen aan de onvermijdelijke terug reis.

De “Drake Passage” was iets wilder dan de heenweg met als gevolg iets meer zeezieken, maar ook meer grote vogels om te bekijken. Tussen de lezingen door geprobeerd de gevleugelde vrienden vast te leggen maar dat val nog niet mee met een bewegend schip.

Dag 9 begon ook weer rustig, eigenlijk iets te rustig..... De hoofdmotor van het schip was namelijk door een probleem om 3 uur ’s nachts stop gezet en we dobberden rond in de Zuidelijke Oceaan!! Met als gevolg dat we het nieuws haalde in Nederland. Ruim een halve dag later kwam er weer beweging in het schip maar daar was ook alles mee gezegd. Met een slakkengangetje bewogen we ons voort richting Ushuaia. Uiteindelijk is er een technicus van het zusterschip de Ortelius, die één dag later als ons was vertrokken maar ons inmiddels al had in gehaald, aan boord gekomen om het probleem te verhelpen. Hierin zijn ze onderweg gedeeltelijk geslaagd en met één dag vertraging zijn we in Ushuaia aangekomen.

Ondanks deze problemen was het een reis om nooit meer te vergeten! Zoveel mooie bijzondere dingen gezien. Geweldige landschappen en verassend veel “wildlife”. Absoluut de moeite en het geld waard en zelfs de crew was zeer enthousiast over deze, ook voor hen, speciale reis.

Enne....... ja, we zijn er allemaal nog (21-12-12)!!!! Dus gaan we toch maar even door met genieten. Volgende stop: Puerto Natales, Chili.

Veel lees- en vooral kijkplezier en een prettige jaarwisseling, groeten Arnout

P.S. enkele foto’s zijn niet door mezelf gemaakt (had ik nu maar een spiegelreflex meegenomen :-( ), maar ze zij zo goed dat ik jullie de beleving niet wil onthouden.

Hieronder de link naar het stukje dat op nu.nl staat:

http://www.nu.nl/binnenland/2989357/nederlands-schip-ligt-stil-zuidpoolzee-.html